Artyści zauroczeni sudeckim pięknem
Wyjątkową wystawę malarstwa pejzażowego można oglądać w Muzeum Karkonoskim w Jeleniej Górze. Wielbiciele górskich widoków nie będą zawiedzeni! Nie tylko szlaki na terenie Karkonoskiego Parku Narodowego gwarantują majestatyczne panoramy. „Zauroczeni Karkonoszami” to pasjonująca artystyczna podróż w czasie i przestrzeni. Dzięki stale powiększanej kolekcji pejzaży w zbiorach muzeum doświadczyć można siły krainy Ducha Gór, bijącej wprost z wizji malarzy tworzących w Karkonoszach w XIX i XX wieku.
Górskie szczyty opatulone śnieżną pierzyną, zarysy wzniesień niknące w mroku nocy albo skąpane w słońcu i otoczone zielenią przyrody, zagubione w dolinach chaty, biegnące trawersem ścieżki, niezwykłe skały, wędrowcy na szlaku, wreszcie karkonoskie miasta i miasteczka otoczone łańcuchem gór. Bogactwo i wyjątkowość krajobrazu tej części Sudetów były cenione i jako temat zachwycało artystów tak samo, jak i dziś rzesze turystów, którzy nadal czują ten sam magnetyzm Karkonoszy. W Muzeum Karkonoskim można przekonać się, jak to piękno było przenoszone na płótno czy karton.
Bogata kolekcja
Zbiory malarstwa Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze o tematyce pejzażu liczą już około 200 prac. Ta pokaźna, cenna kolekcja stale się powiększa, między innymi dzięki zakupom. W ostatnich latach instytucja kilkukrotnie pozyskiwała środki zewnętrzne na rozbudowę zbiorów. Muzeum Karkonoskie korzystało choćby z funduszy ministerialnych za pośrednictwem priorytetu „Kolekcje muzealne”. Na przykład w 2007 roku zbiory malarstwa o tematyce karkonoskiej powiększyły się o 35 obrazów 27 autorów. Prace te pochodziły z kolekcji Henryka Szymczaka. Okazja nadarzyła się też w 2015 roku, kiedy jeleniogórskie muzeum zakupiło kolejnych 21 dzieł z tej kolekcji. Rok później znów udało się poszerzyć zbiory, tym razem o 21 obrazów. Również dzięki dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Ważne dziedzictwo
Obrazy pejzażystów śląskich przedstawiające Karkonosze, którymi pochwalić się może jeleniogórskie muzeum, to dzieła bardzo cenne z uwagi na ich wartość artystyczną i historyczną. Wpisują się w ewolucję gatunku pejzażu, od romantycznej estetyzacji, przez wierny drobiazgowi i naturalizmowi realizm, po stawiającą na zmysłowe i wewnętrzne przeżycie awangardę.
Doskonale dokumentują także rozwój turystyki w górach. Widoki, które wzbudzały zachwyt podróżników i kuracjuszy, inspirowały też twórców. Na uwagę szczególnie zasługują prace takich mistrzów pędzla czy grafików oraz rysowników jak: Quido Manes (1828-1880), Adolf Dressler (1833-1881), Wilhelm Krauss (1830-1896), Paul Linke (1844-1917), Carl Ernst Morgenstern (1847-1928), Gertrud Staats (1859-1938), Paul Weimann (1867-1945), Franz von Jackowski (1885-1974), Hans E. Oberländer (1885-1945), Artur Wasner (1887-1939), Friedrich Iwan (1889-1967). Znajdziemy na tej liście również nazwiska twórców skupionych w niezwykle istotnym dla kultury regionu Stowarzyszeniu Artystów św. Łukasza w Szklarskiej Porębie.
Pisząc o dziedzictwie malarskim Karkonoszy, warto też odejść na moment od zbiorów muzeum w Jeleniej Górze i nowej wystawy, po to, by wspomnieć o nazwisku szczególnym. Caspar David Friedrich, który odwiedził nasze góry w 1810 roku, był wybitnym twórcą, znanym z „Wędrowca nad morzem mgieł”. W swoim dorobku miał też obrazy zainspirowane sudeckimi widokami. Na jego temat przeczytacie również na sudety.pro we wpisie: Wielki artysta i nasze Wielkie Góry – Friedrich w Karkonoszach.
Nowa wystawa
Wzbogacana od lat kolekcja Muzeum Karkonoskiego była bazą do stworzenia świetnej wystawy. Jej otwarcie odbyło się 10 lipca 2020 roku. W kilku salach wystawienniczych budynku muzeum przy ul. Matejki można podziwiać do 13 września wyczarowane przez artystów widoki. Ten spacer docenią zarówno miłośnicy krajobrazów górskich, jak i regionu, ale też miłośnicy malarstwa zainteresowani sztuką.
Bogactwo pejzażu sudeckiego nastraja niezwykłą energią. Prace ukazują różne oblicza gór jakże chętnie odwiedzanych przez turystów: piękne widoki, przyrodę. Na jednych obrazach zobaczyć możemy niezwykłe szeroki, zimowe panoramy, białe szczyty, ośnieżone drzewa (zwłaszcza niezwykła, sporych rozmiarów „Zima” Wislicensusa z 1918 roku). Na innych znowu szlaki wijące się w klimatycznej gęstwinie lasów pięter regla dolnego i górnego. Tajemnicze zakątki, które mogą kojarzyć się z baśniowymi krainami, w sam raz nadającymi się na dom Liczyrzepy. Są też popularne do dziś widoki na takie atrakcje jak Wielki Staw, Śnieżne Kotły. Mamy dzień i noc. Skały, strumienie czy wodospady. Uzupełnieniem ekspozycji jest też broszura wydana przez muzeum na temat wystawy. Można ją kupić przy kasie.
Warto też dodać, że dzień po wernisażu wystawy „Zauroczeni Karkonoszami”, 11 lipca, odbyło się spotkanie z dyrektorem muzeum. Przemysław Wiater nie tylko oprowadził zwiedzających po najnowszej ekspozycji, ale i opowiedział o historii karkonoskiego pejzażu.
Na kartach książki
Z otwarciem wystawy połączona też była promocja książki, również pod tytułem „Zauroczeni Karkonoszami”. To publikacja, której autorem jest wspomniany wyżej dyrektor jeleniogórskiego muzeum. Monografia przedstawia dzieje stowarzyszenia artystów ze Szklarskiej Poręby i ich dorobek. Chodzi o prace malarzy, grafików i rzeźbiarzy. To ciekawa pozycja książkowa, która zainteresować może z pewnością regionalistów i miłośników Karkonoszy.
Jeleniogórska wystawa prac poświęconych górom nie jest jedynym przedsięwzięciem artystycznym związanym ze sztuką, która eksponuje uroki Sudetów. Tydzień przed wernisażem w Muzeum Karkonoskim, 3 lipca, odbyło się otwarcie wystawy prac Friedricha Iwana w pałacu w Bukowcu (również prace tego artysty zostały zaprezentowane w Jeleniej Górze). Na temat tego wydarzenia także przeczytacie na sudety.pro we wpisie: Karkonoskie pejzaże w Bukowcu. Te dwa miejsca – pałac i muzeum – dzieli zaledwie 14 km. Będąc w okolicach, warto skorzystać z oferty i poznać ciekawe wystawy. Tego lata góry czekają nie tylko na wędrowców, ale i miłośników sztuki.
Robert Główczyk
