Sierpień w Sudetach to bardzo maryjny miesiąc – w tym wpisie będzie zatem o kulturze i kulcie w górach. Słynne są sanktuaria, które właśnie latem: 5 i 15 sierpnia świętują wspomnienie Matki Bożej Śnieżnej i Matki Bożej Zielnej. Związane z kultem świątynie są cennymi obiektami, ale zachwyca również ich górska okolica. Co ciekawe pomiędzy tymi obchodami – 10 sierpnia – w Sudetach miało dojść do maryjnego objawienia!
Biała Pani
Wspomnienie Matki Bożej Śnieżnej to dość zaskakujące święto przypadające w samym środku lata. Dlaczego wakacyjna Maryja jest śnieżna? 5 sierpnia 358 roku w Rzymie na jednym ze wzgórz tego miasta miało dojść do cudu – spadł śnieg, który zapowiedziała Maryja. W tym miejscu 5 sierpnia 432 roku konsekrowano niezwykle ważną dla Chrześcijan świątynię. Kościoły i kaplice Matki Bożej Śnieżnej znajdują się w wielu miejscach w Europie, w tym w Sudetach, zarówno po polskiej, jak i czeskiej stronie.
Igliczna o wysokości 845 m n.p.m. to góra w Sudetach Wschodnich w Masywie Śnieżnika, leżąca na obszarze Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego. Przez Igliczną przechodzi Główny Szlak Sudecki. U stóp góry znajduje się popularna miejscowość turystyczna: Międzygórze, o której wspominam w tekście na temat Marianny Orańskiej. Na Iglicznej znajduje się Sanktuarium Matki Bożej Przyczyny Naszej Radości „Maria Śnieżna”. Historia tego miejsca sięga XVIII wieku. Wówczas mieszkańcy okolic pielgrzymowali do odległego ośrodka maryjnego w Mariazell w Styrii w Austrii. W 1750 roku pątnik przywiózł stamtąd ze sobą w Sudety drewnianą, rzeźbioną kopię obrazu łaskawej Pani. Wkrótce zbudowano dla niej drewnianą kaplicę, a następnie murowany kościółek na górze. Został on nazwany „Maria Śnieżna” na cześć patronki wspomnianej rzymskiej bazyliki Maria Maggiore. Na zboczu Iglicznej na szlaku w kierunku zapory znajduje się również rzeźba patronki kaplicy. Sanktuarium na Iglicznej znajduje się na otwartym terenie, z którego możemy podziwiać piękne panoramy na okolicę.
Marie Sněžné
Ciekawym obiektem sakralnym jest też kaplica Panny Marie Sněžné na górze Hvězda w sudeckim paśmie Broumovské stěny niedaleko Broumova. Budowla powstała w XVIII wieku na życzenie opata Otmara Zinkego, który pochodził ze Strzegomia. Przy kaplicy znajduje się piękny punkt widokowy. Podziwiać można pejzaże okolic, w tym graniczne Góry Suche. To miejsce to również doskonała alternatywa dla zatłoczonych szlaków Gór Stołowych w okolicach Skalnego Miasta, Błędnych Skał czy Szczelińca.
Problematyczne objawienie
Około 5 km od kaplicy na górze Hvězda znajduje się miejscowość Suchý Důl (6,5 km od dawnego turystycznego przejścia granicznego w Pasterce). W tej wiosce u stóp Broumovskich Ścian doszło do niezwykłych wydarzeń pod koniec XIX wieku. Niejaka Kristina Ringlová jako 14-letnia dziewczynka miała 10 sierpnia 1892 roku doznać objawienia w lesie koło wsi. Zdarzenie to zapisało się w historii jako „Zjevení Panny Marie v Suchém Dole“. Stało się sensacją. Do niewielkiej miejscowości zaczęli masowo przybywać pielgrzymi z Czech, Śląska i Ziemi Kłodzkiej. Suchý Důl miał szansę stać się sudeckim Lourdes, gdzie 30 lat wcześniej również 14-latce ukazała się Maryja. Różnica jest taka, że objawienia Francuzki, Bernadety Soubirous, świętej, zostały przez kościół uznane. Te z Sudetów stanowczo potępiono. Kristina Ringlová została zresztą później oskarżona o morderstwo swojej przyjaciółki, do którego miało dość podczas pielgrzymki do Mariazell (z którego pochodzi figura w Iglicznej).
W miejscu rzekomych sudeckich objawień maryjnych znajduje się kapliczka i droga krzyżowa. Okolice wsi to atrakcyjne krajobrazowo miejsce. W pobliżu mamy szlaki m.in. na takie popularne sudeckie miejscówki jak: Božanovský Špičák i Koruna.
Patronka plonów
W święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, które przypada 15 sierpnia, celebruje się w kościele uroczystości, które mają ludową nazwę Matki Boskiej Zielnej lub Matki Boskiej Korzennej. Ma to związek ze żniwami i zbiorami, które przypadają na ten czas. Także w Sudetach znajdują się ważne sanktuaria związane z kultem wyjątkowo „letniej” Maryi. Wybrałem kilka z nich. Dwa z trzech najciekawszych znajdują się na trasie Głównego Szlaku Sudeckiego. W połowie sierpnia odbywają się odpusty i pielgrzymki m.in. w Krzeszowie, Wambierzycach, a także w Bardzie.
W Krzeszowie znajduje się piękna barokowa Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Pomnik Historii RP) – dawnej klasztor cystersów. Wieś leży Kotlinie Krzeszowskiej u stóp Gór Kamiennych. Z Góry św. Anny ponad miejscowością (odpust w kaplicy odbywa się również latem: 26 lipca) rozpościera się piękny widok na Krzeszów i Karkonosze w tle. Tędy wędruje się na trasie GSS między Lesistą Wielką a Bukówką koło Lubawki.
Ponadto ważnym miejscem w tym kontekście jest też bazylika w Wambierzycach (Sanktuarium Wambierzyckiej Królowej Rodzin). Wambierzyce również znajdują się na trasie Głównego Szlaku Sudeckiego. Ze zbocza Góry Kalwarii w tej wsi rozpościera się widok na bazylikę i Szczeliniec Wielki w tle. Wambierzyce to już Góry Stołowe.
Z kolei w Bardzie (Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny) znajduje się również piękny pocysterski klasztor. Miejscowość jest malowniczo położona w przełomie Nysy Kłodzkiej przez Góry Bardzkie. Z Obrywu Skalnego na stoku góry Kalwaria rozpościera się widok na miasteczko, bazylikę oraz Góry Bardzkie.
